Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde görev yapan Acil Tıp Teknikeri ve Acil Tıp Teknisyenleri (paramedikler) için, mesleki yetkinlik artık sadece mezuniyetle kazanılan bir unvan değil; yaşam boyu sürmesi gereken bir öğrenme ve gelişim yolculuğu anlamına geliyor.
Bu yazıda, bir meslektaşınız ve PARMED Genel Sekreteri olarak, sahadaki gerçek ihtiyaçlara uygun, çağdaş ve etkili bir eğitim anlayışının nasıl olması gerektiğini, derneğimizin hedefleriyle uyumlu bir çerçevede ele almak istiyorum.
Neden Klasik Sınıf Eğitimi Artık Yeterli Değil?
Bugün sahada karşılaştığımız vakalar, sadece kitap bilgisini uyguladığımız standart senaryolar değil. Aynı anda çok sayıda yaralının olduğu, kritik süreli, şiddet riskli, afet ve kitlesel zayiat gibi belirsiz çevre koşullarını içeren tablolarda teorik bilgi sahayı yönetmeye yetmiyor.
Klasik sınıf derslerinde:
- Vakalar çoğu zaman “kitap örneği” düzeyinde kalıyor,
- Gerçeğe yakın stres, zaman baskısı ve belirsizlik yeterince simüle edilemiyor,
- Ekip içi roller ve iletişim dinamikleri aynı güçte deneyimlenemiyor.
İşte bu nedenle, gerçeğe olabildiğince yakın simülasyonlar olmadan, sahada karşılaştığımız karmaşık durumlara hazır olmak oldukça zor. Simülasyon, basitçe “maket üzerinde pratik” yapmak değildir. Doğru kurgulandığında:
- Gerçek vakaya çok benzeyen,
- Zaman baskısı içeren,
- Görsel–işitsel uyaranlarla zenginleştirilmiş,
- Rol dağılımı ve ekip içi iletişimi içeren,
- Sonunda mutlaka değerlendirme ve geri bildirim yapılan bütüncül bir öğrenme deneyimidir. Simülasyon, hata yapmaktan korktuğumuz değil; hata yaparak öğrendiğimiz güvenli bir mesleki laboratuvardır.
PARMED olarak, bu yaklaşımın ülke genelinde yaygınlaşmasını; her Acil Tıp Teknikeri ve Acil Tıp Teknisyeninin hizmet içi eğitimlerinin önemli bir kısmını simülasyona dayalı oturumlarla geçirmesini savunuyoruz.
Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri alanı yaparak–yaşayarak öğrenme gerektiriyor. Bu nedenle, simülasyon programlarında sadece “tıbbi müdahaleye” odaklanmak değil; iletişim, liderlik, ekip içi rol paylaşımı, olay yeri yönetimi gibi başlıkların da senaryolara entegre edilmesi büyük önem taşıyor.
Acil Tıp Teknikeri veya Acil Tıp Teknisyeni olarak mesleğe başladığımız gün, aslında öğrenme yolculuğumuzun sadece ilk adımını atmış oluyoruz. Unutmamalıyız ki bilgi sürekli güncelleniyor, yeni kılavuzlar, yeni cihazlar ve yeni ilaçlar devreye giriyor. Afet yönetimi değişiyor, etik ve iletişim sınırları belirsizleşiyor.
Bu yüzden, sürekli mesleki gelişim (SMG) artık lüks değil, mesleğin ayrılmaz bir parçasıdır.
Ulusal Standartlar, Çekirdek Eğitim Programı ve Yetkinlik Çerçeveleri
Acil Tıp Teknikeri ve Acil Tıp Teknisyenlerinin eğitiminde, ülke genelinde ortak bir dil ve standart oluşturmak zorunludur.
Bu kapsamda:
- Ulusal çekirdek eğitim programları,
- Yetkinlik temelli eğitim çerçeveleri,
- Objektif değerlendirme ve ölçme araçları (OSCE, beceri istasyonları, vaka temelli sınavlar) büyük önem taşır.
Standart olmayan, kişiden kişiye ve kurumdan kuruma değişen eğitim anlayışları:
- Mesleki kimliği zayıflatır,
- Sahada bilgi ve uygulama farklılıklarına neden olur,
- Hasta güvenliğini tehlikeye atabilir.
PARMED’in eğitim ve mesleki standartlar alanındaki temel hedeflerinden biri, ilgili kurum ve paydaşlarla birlikte bu tür ulusal çerçevelerin geliştirilmesine aktif katkı sunmak, sahadaki deneyimi bu standartların içine taşımaktır.
Paramedik Meslek Derneği (PARMED), başta Acil Tıp Teknikeri ve Acil Tıp Teknisyenleri olmak üzere, hastane öncesi acil sağlık alanında bulunan saha çalışanları ve akademisyenleri aynı çatı altında buluşturan bir meslek örgütü olarak, eğitimi sadece “faaliyet başlığı” değil, stratejik bir dönüşüm alanı olarak görmektedir.
PARMED’in Eğitimde Üstlenebileceği ve Üstlendiği Roller
- Eğitim İhtiyaç Analizi: Sahadaki meslektaşlarımızdan gelen geri bildirimlerle, gerçek ihtiyaçlara dayalı eğitim içerikleri oluşturmak.
- Simülasyon Temelli Programlar: Gerçeğe yakın senaryolarla, teorinin sahaya taşındığı simülasyon oturumlarını desteklemek, bu alandaki iyi örnekleri yaygınlaştırmak.
- Ulusal Eğitici Havuzu: Deneyimli Acil Tıp Teknikeri ve Acil Tıp Teknisyenlerinden oluşan, pedagojik formasyon ve güncel bilgiye sahip bir eğitici ağı oluşturmak.
- Bilimsel Toplantılar ve Atölyeler: Kongre, sempozyum, çalıştay ve atölye çalışmaları ile hem teorik hem de pratik bilgi paylaşımını güçlendirmek.
- Öğrenci ve Genç Meslektaş Desteği: Öğrencilere ve mesleğe yeni başlayanlara yönelik mentorluk programları, kariyer rehberliği ve yönlendirme faaliyetleri yürütmek.
Ben bir meslektaşınız ve PARMED Genel Sekreteri olarak şuna inanıyorum:
Eğitime yatırım, hem mesleğimizin itibarına hem de toplumun yaşam hakkına yatırımdır.