Her yıl 1-7 Aralık tarihleri arasında kutlanan Acil Sağlık Hizmetleri Haftası, hayat kurtarmak için 7/24 sahada görev yapan tüm sağlık çalışanlarını hatırlamak, onların emeklerini görünür kılmak için bir fırsat. Ancak bu fırsat paramediklerin yaşadığı yasal ve mesleki sorunları göz önüne sermiyor. Hâlbuki bu sistemin bel kemiğini oluşturan paramedikler, sık sık görünmez kahramanlar olarak kalıyor ve emeklerinin karşılığını alamıyor.
Türkiye’de acil sağlık hizmetleri, modern tıbbın hızla ulaştığı bir alandır. Dünya’da en hızlı gelişim gösteren ve hızla adapte olan bir sistem olarak örnek gösterilmekteyiz. Örnek gösterilen bu sistemin lokomotifi olan Paranediklerin görevleri kritik ve sorumlulukları büyük olmasına rağmen, yetki sınırları net değil, çalışma koşulları çoğu zaman belirsiz ve hakları korunmamış durumda.
Paramedikler, hayatı tehdit eden durumlarda kritik müdahaleler yaparak, hastayı stabilize eder ve hastaneye ulaşana kadar hayati riskleri yönetir. Dünyanın pek çok ülkesinde paramedik, lisanslı ve yasal olarak tanınan bir meslektir. Türkiye’de ise hâlâ meslek yasası ve lisans zorunluluğu yok. Bu durum, sadece çalışanların motivasyonunu düşürmekle kalmıyor; acil sağlık hizmetlerinin etkinliğini ve gelişimi de de ciddi şekilde sınırlıyor.
Ülkemizde 120’den fazla üniversite önlisans düzeyinde paramedik eğitimi sunuyor. Ancak mezunlar, aldıkları eğitimi resmi bir mesleki statüye dönüştüremiyor. İş tanımlarında belirsizlik, yetki karmaşası ve hak eksikliği, sadece paramedikleri değil, tüm acil sağlık sistemini etkiliyor. Bu noktada paramedik derneklerinin rolü de kritik. Ne yazık ki eski dernekler, çalışanların haklarını savunmak ve yasal boşlukları doldurmak konusunda geçtiğimiz yıllarda yeterince etkili olamadı. Çoğu zaman bireysel çabalar ve saha deneyimi, resmi güvencelerin yerini almak zorunda kalıyor.
Acil Sağlık Hizmetleri Haftası bize bir kez daha hatırlatıyor ki; bu sistemin görünmez kahramanları, sadece takdir edilmeyi değil, yasalarla korunmayı ve mesleki olarak tanınmayı hak ediyor. Lisanslı ve yasayla güvence altına alınmış bir paramedik sistemi, hem sağlık çalışanlarının haklarını koruyacak hem de vatandaşlara daha güvenli ve kaliteli acil sağlık hizmeti sunacaktır.
Türkiye, acil sağlık hizmetlerinde büyük ilerlemeler kaydetmiş olsa da, paramediklerin yasal boşluklarla mücadele etmesi, sistemin en hassas halkasında ciddi bir eksiklik yaratıyor. Artık Acil Sağlık Hizmetleri Haftası sadece kutlama değil; paramediklerin görünürlüğünü artırma ve hak ettikleri mesleki zemini sağlama çağrısı olmalı. Çünkü hayat kurtarmak, yalnızca siren sesiyle değil, aynı zamanda güçlü, tanınmış ve güvenceye alınmış bir sistemle mümkündür. Acil Sağlık Hizmetleri haftası yasal ve mesleki haklar sağlanmadıkça sadece sembolik bir değer taşıyor.
Acil Sağlık Hizmetleri çalışanlarının ve meslektaşlarımın Acil Sağlık Hizmetleri haftasını kutluyor, görevi başında hayatını kaybeden meslektaşlarımızı rahmetle anıyorum.